Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

Czy CATI najlepiej sprawdza się w badaniach politycznych w Polsce?

Skupmy się na metodach, jakimi najczęściej realizowane są badania polityczne w Polsce. Należą do nich wywiady telefoniczne (CATI) i bezpośrednie (CAPI i PAPI) oraz ankiety internetowe (CAWI). Przedstawiamy mocne i słabe strony każdej z tych metod i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego sondażownie najczęściej wybierają badania CATI.

CAWI - czyli badania w dobie Internetu

Wśród metod badawczych w ostatnim czasie dużą popularność zyskało CAWI. Skrót pochodzi od ang. Computer-Assisted Web Interview i oznacza wspomagany komputerowo wywiad internetowy. Respondent zazwyczaj otrzymuje maila zapraszającego do udziału w badania z linkiem odsyłającym do ankiety, którą wypełnia przy użyciu przeglądarki internetowej.

Do zalet tej metody można zaliczyć m.in. niski koszt realizacji, zasięg (obecnie z Internetu korzysta ok. 66% Polaków), szybkość realizacji, wgląd w wyniki badania w trakcie jego trwania i możliwość modyfikacji ankiety po rozpoczęciu badania. Istnieje możliwość zamieszczenia nie tylko pytań w formie tekstowej, ale również elementów multimedialnych (np. film, grafika, reklama, dźwięk).

Za pomocą tej metody trudno jest jednak uzyskać opinie ludzi w wieku 65 lat i więcej. Duża część osób starszych nie korzysta z Internetu bądź używa go tylko do wykonywania prostych czynności. I choć brak ankieterów zmniejsza koszty realizacji badania, to w przypadku uzyskania niejednoznacznej odpowiedzi nie mamy możliwości dopytania o daną kwestię.

PAPI i CAPI - wywiady bezpośrednie

Obie metody zaliczane są do tzw. badań F2F (ang. face to face) czyli metod, w których ankieter i respondent spotykają się osobiście w terenie. W przypadku PAPI (ang. Paper and Pen Personal Interview) ankieter posiada papierową wersję kwestionariusza i zapisuje na nim uzyskane od respondentów odpowiedzi. Druga metoda, CAPI (ang. Computer Assisted Personal Interview), to wywiad bezpośredni wspomagany komputerowo. Ankieta umieszczona jest na mobilnym urządzeniu (tablet, laptop, neetbook), które posiada specjalne oprogramowanie, umożliwiające automatyczne zapisywanie się odpowiedzi w wersji cyfrowej.

Zaletą powyżej wymienionych metod jest możliwość przeprowadzenia długiego i szczegółowego wywiadu. Jednak często wiąże się to z wysokimi kosztami i dużymi nakładami czasu. Dodatkowo podczas przeprowadzania wywiadów tą metodą mogą wystąpić sytuacje, które wpływają na jakość otrzymanych wyników, tj. wpływ ankieterski, efekt respondencki oraz preselekcja ankietowanych.

Wpływ ankieterski to najczęściej podświadome sugestie, które przeprowadzający badanie wysyła odpowiadającemu – mimowolne zdziwienie lub grymas na twarzy ankietera mogą wpłynąć na to, jaką otrzyma odpowiedź.

Efekt respondencki to zjawisko, w którym odpowiedzi respondenta są uzależnione od tego, jak postrzega on osobę ankietera (tj. płeć, wiek czy środowisko społeczne). Respondent stara się dopasować swoje odpowiedzi do tych, które jego zdaniem są od niego oczekiwane.

Preselekcja respondentów to kolejne utrudnienie. W badaniach bezpośrednich to ankieter decyduje, kto weźmie udział w badaniu. Ankieter chętnie zaczepi na ulicy osobę promieniującą uśmiechem niż tą wyglądającą na poirytowaną, smutną. Takie zachowanie wpłynie na zaburzenie losowości doboru próby.

CATI - wywiady telefoniczne

Ostatnia z metod, to CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interview) czyli wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo. W trakcie przeprowadzania wywiadu telefonicznie, ankieter na bieżąco wprowadza uzyskane odpowiedzi do kwestionariusza, który wyświetla się na monitorze komputera.

Metoda ta umożliwia minimalizację oddziaływania czynników mogących wpłynąć na wyniki sondażu. Zasięg potencjalnych respondentów jest zmaksymalizowany jako, że dostęp do telefonów stacjonarnych i komórkowych jest powszechny. Interakcja odbywa się drogą telefoniczną, co zmniejsza wpływ efektu ankieterskiego, a losowanie numerów wyklucza preselekcję uczestników badania. Dodatkowym atutem wywiadów telefonicznych jest ich anonimowość, dzięki której respondenci chętniej dzielą się swoim zdaniem. Stosując tę metodę firma badawcza może szybko uzyskać informacje od respondentów znajdujących się na terenie całego kraju. Dobranie reprezentatywnej próby jest znacznie łatwiejsze w porównaniu do pozostałych metod. Metoda CATI ma zalety pod względem zarządzania procesem powstawania badania i kontroli jakości. Standardem jest nagrywanie rozmów ankieterów a nawet kontrolowanie ich jakości w czasie rzeczywistym. W przypadku niejasności co do przeprowadzonego badania lub błędu, nagrania pozwalają też skorygować wyniki oraz naprawić błędy. Wybory w 2015 roku pokazały, że to ta metoda okazała się najskuteczniejsza pod względem przewidywalności wyników wyborów. Czy tak będzie i tym razem przekonamy się dzięki stronie sprawdzamysondaze.pl.