Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

Jak Instytut Badań Samorządowych realizuje badania?

Sondażom politycznym towarzyszą wielkie emocje. Często jest to wynik braku pełnej informacji na temat metodologii zrealizowanego badania. O co chodzi z reprezentatywnością i odpowiednią wielkością próby? Postanowiliśmy napisać kilka słów o badaniach realizowanych przez Instytut Badań Samorządowych.

Sondaże - metoda badawcza

Na wstępie warto zadać sobie podstawowe pytanie: Czym są badania sondażowe? Jest to najpopularniejsza metoda wykorzystywana przy realizacji badań opinii publicznej, szczególnie w obszarze polityki. Polega ona na stworzeniu standaryzowanego kwestionariusza, na podstawie którego badani są respondenci. Często występującym błędem w opinii publicznej jest utożsamianie pojęcia “badanie sondażowe” z pojęciem “badanie ankietowe”. Na czym polega różnica? Otóż sondaż jest nazwą metody badawczej, natomiast ankieta/kwestionariusz stanowi nazwę narzędzia badawczego.

Do realizacji sondaży IBS wykorzystuje metodę wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (ang. CATI). Jako jedna z wielu metod ilościowych, badanie CATI pokazuje skalę i zasięg zjawiska, np. szacowane poparcie dla kandydata, partii politycznej, ale nie umożliwia zdobycia pogłębionej informacji. Metoda ta jest stosowana do badania dużych społeczności z wykorzystaniem tzw. prób losowych. Zaletą tego rodzaju prób jest ich reprezentatywność oraz możliwość powrotu ankietera do respondenta, jeśli przy pierwszej próbie kontaktu nie mógł wziąć udziału w badaniu.

Wielkość próby badawczej

Jednym z podstawowych zadań przy tworzeniu sondażu politycznego w samorządach jest ustalenie liczebności próby. Dobór próby badawczej oznacza proces wyboru spośród przedstawicieli badanej populacji uczestników badania. Badania IBSu  realizowane są na próbie minimum 500 respondentów, pełnoletnich mieszkańców danego miasta.

W opinii publicznej często można spotkać się z przekonaniem, że większa liczba respondentów w badaniu może zastąpić prawidłowy dobór próby i przełożyć się na wynik bliższy rzeczywistemu. Nic bardziej mylnego. Liczebność próby losowej ma wpływ jedynie na wnioskowanie z określonym poziomem maksymalnego błędu pomiaru (inaczej błąd statystyczny). Badania ogólnokrajowe wykonywane na 1000-osobowej ogólnopolskiej próbie dorosłych Polaków dają błąd pomiaru na poziomie ok. 3%. W przypadku realizacji badań samorządowych na próbie 500 mieszkańców błąd ten wzrasta do ok. 4,3%.

Reprezentatywna próba badawcza

Na reprezentatywną próbę składa się: losowy dobór respondentów odzwierciedlający charakterystykę całej populacji pod względem wybranych cech. Zapewnienie reprezentatywności badanej próby pozwala na uogólnienie otrzymanych wyników i wniosków na całą populację, z której próba została wylosowana. Jeśli o to nie zadbamy, musimy liczyć się z reprezentatywnością wyników jedynie dla przebadanej grupy respondentów.

W realizowanych przez IBS sondażach w miastach zapewniamy reprezentatywność podmiotową (kwotową) próby poprzez następujące działania:

  • określenie próby badawczej odzwierciedlającej strukturę płci i wieku populacji (tzw. kwoty) na podstawie danych demograficznych udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny,
  • kwotowo-losowy dobór numerów respondentów pochodzących z ogólnodostępnych źródeł,
  • operat losowania składający się z telefonów stacjonarnych i komórkowych.

Więcej o kluczowych elementach rzetelnych sondaży można przeczytać w artykule “Jak czytać sondaże”.